خیمه بازار سیاه بر اقتصاد استان
شیری
این روزها حال اقتصاد خوب نیست و شاهد افزایش فشار اقتصادی روی قشر گسترده ای از مردم هستیم. از طرف دیگر گران فروشی و ایجاد بازار سیاه، این فشارها را چندین برابر می کند.
یکی از کسبه که مدعی می شود از مدتی قبل پیگیر خرید شکر به قیمت کلی 6 هزار و 400 تومان است و موفق به خرید آن نمی شود، می گوید: با این که دولت به منظور تنظیم بازار، اقدامات خوبی انجام می دهد اما به دلیل نظارت های ضعیف پس از آن، التهابات هر روز بیشتر از قبل می شود. به عنوان مثال شکر با قیمت تعاونی به برخی فروشگاه های بزرگ داده می شود تا حداکثر با نرخ تعاونی به دست مصرف کننده برسد در حالی که تمام این شکر به دست مصرف کننده نمی رسد.
وی مدعی می شود: برنامه های دولت برای کاهش و کنترل قیمت ها خوب است اما تنها مشکل نبود نظارت های دقیق و متأسفانه این معضل این روزها باعث رواج بازار سیاه شده است.
یکی از کسبه که خود نیز وارد کننده است، در این باره می گوید: اگر نظارت های مستمر در تمام مراحل بر بازار وجود نداشته باشد، برای عمده کالاها رانتخواری و بازار سیاه ایجاد می شود.
وی که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش ندارد، می افزاید: اکنون در زمینه تخصیص ارز برای واردات مشکلی وجود ندارد اما مهم ترین بحث این است که پس از آن نظارتی بر توزیع کالا وجود ندارد و به همین دلیل گاهی ارز تخصیص می یابد ولی واردات انجام نمی شود یا انجام می شود و توزیع نمی شود.
وی اضافه می کند: وقتی دولت تأمین ارز را انجام می دهد باید سازمان صمت به گونه ای برنامه ریزی کند که این واردات با قیمت مصوب توزیع شود و حتی بخشی از آن هم از شبکه خارج نشود.
وی مدعی می شود: عده ای ارز دولتی می گیرند اما واردات انجام نمی دهند یا واردات انجام می دهند ولی همه محصولات را در بازار با قیمت مصوب عرضه نمی کنند و این مسئله باعث افزایش قیمت ها و ایجاد بازار سیاه می شود.
وی اظهار می کند: با انجام این تخلفات، عطش بازار داخلی با قیمت مصوب باقی می ماند و وقتی تقاضا افزایش می یابد این عطش به بازار آزاد می رسد و متخلفان محصولات را با قیمت های بالا عرضه می کنند.یک کارشناس اقتصادی در این باره می گوید: وقتی سازوکاری برای تأمین، تولید و فروش کالا نباشد، بازار به سمت سوءاستفاده می رود و اگر دولت نتواند جلوی این قضایا را بگیرد به طور قطع تبدیل به بحران و کم شدن ارزش پول ملی و دیگر مشکلات می شود.
وی با بیان این که سیاست های کلی در این بخش اشتباه است، خاطرنشان می کند: وقتی در هر بخشی محدودیت و ممنوعیت می گذارند، تبدیل به بازار سیاه می شود.
به گفته وی، در راستای ایجاد محدودیت رانت هایی ایجاد می شود که به همه چیز صدمه می زند.
برخلاف نظر کارشناسان اقتصادی و بازاریان، مدیرکل امور اقتصادی استانداری خراسان شمالی نظارت را عامل اصلی گرانی ها نمی داند. «موفق» می گوید: در سطح کلان اقتصاد کشور با کمبودها و نداشتن توفیق هایی مواجه هستیم و باید طی 40 سال انقلاب سعی می کردیم وابستگی اقتصاد به نفت را کاهش دهیم.وی می افزاید: اگرچه دولت های مختلف در این زمینه تلاش هایی کردند اما هنوز به موفقیت کامل نرسیده اند و تحریم ها باعث محروم شدن دولت از بخشی از درآمدها از جمله بازار شده است.وی اظهار می کند: علاوه بر تحریم ها برخی ضعف هایی هم در درون داریم که با انجام واردات با ارز آزاد، قیمت محصول افزایش می یابد.
وی ادامه می دهد: با ایجاد بار روانی گرانی ها، مردم به شکل هیجانی رفتار می کنند و همین مسئله باعث التهاب بیشتر در بازار می شود.
به گفته وی، با این که مصرف روزانه مرغ در استان 45 تن است اما در زمان ایجاد جو روانی افزایش قیمت ها، توزیع حدود 200 تن مرغ هم بر بازار تأثیرگذار نبود چون عده ای برای دپوی آن به بازار هجوم می آوردند.
وی تصریح می کند: جامعه ما باید طوری تربیت شود که در هیجانات اجتماعی خونسرد باشد و همراه با دولت عمل کند ولی متأسفانه بخشی از جامعه این طور عمل نمی کنند و دچار مشکلاتی می شوند.
وی با اشاره به این که سامانه های زیادی در حوزه نظارت های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی وجود دارد، می گوید: علاوه بر بازرسان اصناف و اتحادیه و حتی ناظران افتخاری، مردم هم باید ناظرانی برای دولت باشند و با مشاهده هر گونه تخلف، مراتب را از طریق این سامانه ها گزارش دهند.
وی ادامه می دهد: اکنون پرونده هایی در تعزیرات حکومتی داریم که طی نظارت ها تشکیل شده است و برخوردهای قضایی، جریمه و ضبط اموال انجام می شود.
وی اظهار می کند: با تمام سیستم های نظارتی که داریم گاهی بخش اندکی از تخلفات مغفول می ماند و انکار نمی کنیم اما با این وجود در تلاش هستیم با تمام متخلفان برخورد شود.«موفق» ادامه می دهد: نظارت ها در بازار زمانی کامل می شود که هر شهروند یک بازرس باشد و تخلف ها را گزارش دهد، اکنون بسیاری از پرونده های مفتوح در محاکم قضایی مربوط به این موارد است.وی اظهار می کند: سعی داریم کالاهای اساسی را در فروشگاه های معتبر توزیع کنیم تا مشکلی پیش نیاید اما با این وجود هر جایی که قیمت دولتی باشد، عده ای می خواهند از این فضا سوء استفاده کنند.