22 ماه پس از زلزله 5.8 ریشتری
نویسنده : محمد آگاهی
24 اردیبهشت 96 یعنی یک روز پس از زلزله مهیب 5.7 ریشتری، لنگر نخستین روستایی بود که پس از شب سخت بجنورد، شبی که بجنورد تَرَک برداشت، راهی آن شدم. از بسیاری از منازل چیزی جز تلی از خاک باقی نمانده بود. مردم غم زده و مصیبت دیده یکی یکی دست ام را می گرفتند و مرا به منازل شان می بردند که تبدیل به ویرانه شده بودند. روزهای زندگ در چادر در گرما و سرما به سختی گذشت.
بازگشت به روستا
22 ماه پس از زلزله ویرانگر دوباره راهی مناطق زلزله زده می شوم. همانند 22 ماه پیش ابتدا مسیر روستای لنگر را در پیش می گیرم؛ روستایی که انگور آن معروف است امروز چهره دیگری به خود گرفته است. لنگر امروز دیگر روستای 22 ماه پیش و حتی چند سال گذشته و خبری از خانه های کاهگلی نیست و به جرئت می توان گفت اغلب منازل این روستا مقاوم سازی شده اند. طی 22 ماه گذشته 316 واحد مسکونی مقاوم در این روستا ساخته شده است که به گفته اهالی این تعداد بیش از منازلی است که در زلزله اردیبهشت 96 تخریب شد زیرا با حمایت های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان حتی فرزندان اهالی که در تهران و دیگر شهرها به سر می بردند دوباره به روستا برگشتند و با استفاده از تسهیلات مناسب سقفی مطمئن برای خود و فرزندان شان ساختند و به همین دلیل تعداد خانوارهای روستای لنگر امروز بیشتر از گذشته شده است.
«لنگری» یکی از اهالی با اشاره به این موضوع می گوید: برخی خانواده ها که چند پسرشان در تهران کارگری می کردند با کمک های بنیاد مسکن توانستند در منزل پدرشان خانه ای بسازند و خدا را شکر امسال به واسطه بارش های خوب راهی دیار غربت نشدند.
در کوچه های لنگر که قدم می زنم ساختمان های نوساز چهره روستا را دگرگون کرده اند و منازل مقاوم سازی شده جای ویرانه ها را گرفته اند. در میان منازل نوساز ساختمان زیبایی را می بینم که بیش از همه ساختمان ها به چشم می آید؛ ساختمانی بزرگ با نمای زیبا. در هوای پاک و محیط آرام لنگر با خودم می گویم خوش به حال مالکش، البته در گفت و گو با مالک آن او برای تکمیل خانه اش هنوز منتظر بخش اندکی از تسهیلات باقی مانده است.در گفت و گو با دیگر اهالی اغلب آن ها از همکاری بنیاد مسکن و بانک ها برای اعطای تسهیلات مناسب خرسند و افرادی بودند که هنوز موفق نشده بودند نمای ساختمان شان را بسازند یا قسط آخر تسهیلات یا آخرین مبلغ کمک هزینه بلاعوض را دریافت کنند.
تهدیدی که فرصت شد
تنها روستای لنگر نیست که امروز نونوار شده، در سمت دیگر کوه، ضلع شمال شرقی بجنورد، روستای قصر قجر شکل دیگری به خود گرفته است.
ساختمان های نوساز در پایین دست تپه های یک دست سفید پوش آخرداغ، به طور کامل نمایان هستند. قصر قجر با از دست دادن یک دختر نوجوان از جمله روستاهایی بود که خسارت زیادی بر اثر زلزله سال 96 دید اما امروز مردم با خاطری آسوده شب ها سر بر بالین می گذارند. مردم این روستا که دو سال پیش بابت آفت سفیدک، محصول انگورشان از بین رفته بود و بابت زلزله شدید غم زده بودند حالا با بارش های خوب زمستانه خدا را شکر می کنند و با آن که مردم بجنورد این روزها بابت تورم بی سابقه در رنج هستند اهالی این روستا به سالی پر محصول امیدوار و خرسندند.زلزله هر چند برای قصر قجری ها تهدید بود اما با اقدامات انجام شده به یک فرصت برای نوسازی روستا تبدیل شد. «امیرپور» عضو شورای روستای قصر قجر وقتی مرا می بیند با لبخند و روی باز به استقبالم می آید و با تشکر از پیگیری های روزنامه های «خراسان» و «خراسان شمالی» می گوید: زلزله هر چند روزهای سختی را برای مردم این روستا به ویژه خانواده داغدیده رقم زد اما با پیگیری رسانه ها و تلاش های بنیاد مسکن امروز اغلب ساکنان قصر قجر در خانه های کاهگلی با دیوارهای لرزان زندگی نمی کنند.
با عبور از کوچه های پوشیده از برف می بینم که دیگر خبری از زندگی در چادر یا خانه های کاهگلی نیست. البته برخی منازل هنوز تکمیل نشده اند، هر چند بیش از ۵۰ درصد پیشرفت دارند و با توجه به بارش های خوب و کسب درآمد اهالی امیدواریم تا تابستان همه زلزله زدگان این روستا بتوانند در خانه های کوچک اما مقاوم شان زندگی کنند. بنا بر اعلام بنیاد مسکن 72 واحد مسکونی در این روستا از 91 پرونده تشکیل شده برای دریافت تسهیلات، پایان کار گرفته اند. قصر قجر را به سمت روستاهای پایین دست ترک می کنیم.
دغدغه نازک کاری
به دراقانلو که می رسیم مردم آن مانند دیگر روستاها از تغییر چهره روستای شان خرسندند و از خدماتی که با تلاش های خادمان نظام جمهوری اسلامی ایران برای آن ها پس از زلزله مخرب به ارمغان آمده است سپاس گزارند. البته برخی اهالی که هنوز منازل شان تکمیل نشده است از گرانی ها و عقب افتادگی شان نگرانند و دغدغه این را دارند که با این تورم سرسام آور چطور هزینه نازک کاری منازل شان را تامین کنند؟
آن هایی که تسهیلات نگرفته اند
در سمت راست دراقانلو، روستای فخرالدین با تاکستان های زیبایش خودنمایی می کند. پس از زلزله 5.8 ریشتری 22 ماه پیش، ابتدا خانه های ویران شده و بعد ردیف های چادر در این روستا نمایان بود اما امروز از فاصله دور به خوبی می توان دید چهره روستا دگرگون شده و حتی تعداد منازل آن نسبت به گذشته افزایش یافته است. وقتی دوربین را در دستم می گیرم و منازل را نظاره می کنم سقف هایی که با ایزوگام پوشیده شده اند به وفور دیده می شوند و این موضوع حاکی از این است که اهالی زندگی زیر سقف های محکم شان را در این منطقه کوهستانی و برفگیر آغاز کرده اند. دهیار روستای فخرالدین این موضوع را تأیید می کند و می گوید: هر چند امروز اغلب اهالی در خانه های جدید شان ساکن شده اند اما برخی دیر جنبیدند یا دیر تسهیلات دریافت کردند و نتوانستند نازک کاری منزل شان را انجام دهند و با این گرانی ها کار برای آن ها سخت شده است. «عباسی» ادامه می دهد: برخی افراد هنوز موفق نشده اند از تسهیلات بلاعوض بهره مند شوند و با پیگیری های انجام شده مسئولان بنیاد مسکن گفته اند باید اعتبار برسد.
روستایی با منازل یک شکل
با گذر از فخرالدین به روستای چوپلی تپه می روم؛ روستایی که به گفته مسئول روابط عمومی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان مردم آن همکاری بسیار خوبی با کارشناسان این بنیاد داشتند. وقتی به این روستا می رسم نمای خانه های تازه ساخت با شکل و اندازه مشخص، گویای آن است که اهالی مطابق اصول و استانداردهای تعیین شده پیش رفته اند و به همین دلیل امروز نمای ظاهری این روستا یک شکل شده است. البته در این روستا منازلی به چشم می خورند که سقف گذاری و دیوار چینی شده اند اما هنوز مرحله نازک کاری شان به اتمام نرسیده است. در این روستا از 131 قرارداد منعقد شده برای احداث واحدهای مسکونی جدید 127 واحد پایان کار گرفته اند.
پایان کار 60 درصد واحدهای زلزله زده روستایی
به گزارش روابط عمومی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان شمالی، هزار و 833 مسکن روستایی زلزله زده در بجنورد و در مانه و سملقان هزار و 113 واحد مسکونی موفق به دریافت پایان کار شده اند.
به عبارتی در مجموع 2 هزار و 946 منزل مسکونی مقاوم سازی و طی 22 ماه گذشته پس از زلزله اردیبهشت سال 96 در مناطق روستایی استان ساخته شده است.
3 هزار و 445 پرونده روستایی در این مدت برای دریافت تسهیلات قرارداد منعقد کرده اند و به عبارتی حدود 60 درصد از واحدهای مسکونی روستاهای زلزله زده پایان کار گرفته اند.
این گزارش حاکی است، طی این مدت 19 هزار و 410 تن سیمان رایگان در میان زلزله زدگان توزیع شده است.
گزارش خبرنگار ما حاکی است، پس از زلزله 5.8 ریشتری 23 اردیبهشت سال 96 حدود 5 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب جدی دیدند و حدود 9 هزار واحد مسکونی روستایی به تعمیرات نیاز پیدا کردند.