بافت فرسوده بجنورد در انتظار سرمایه گذار
اسدی
بوی بهار آهسته آهسته وارد شهر شده است، این را از گلدان های رنگی بهاری که در هر سوی شهر دیده می شود می توان فهمید اما بافتهای فرسوده بجنورد همچنان زمستانی هستند و گفته می شود سرمایه گذاران نیز رغبتی برای ورود به احیای بافت های فرسوده شهر ندارند.
نمی دانیم آیا تدبیری برای جذب سرمایه گذار و احیای بافت های فرسوده اندیشیده شده است یا نه اما همان قدر می دانیم که تسهیلات ابلاغی به استان نیز گره گشای مشکل بافت های پیر شهری نبوده زیرا از تسهیلات ابلاغی هنوز هیچ درصدی به استان اختصاص نیافته است.
هر چند دولت طی گذشت سال های محدود سرمایه گذاری در این مناطق را کمتر و کوچک تر کرده است و احتمالاً مساحت بافت فرسوده شهر بجنورد به حدود 3 هکتار برسد اما این کاهش مساحت نیز دردی را دوا نکرده است.
آخرین خبرهایی که در همین روزنامه در خصوص بافت فرسوده استان به چاپ رسید در خصوص ابلاغ 77.4 میلیارد تومانی تسهیلات احیای بافت فرسوده از محل صندوق ارزی بنا به تفاهم نامه وزارت راه و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه کشور و صندوق توسعه ملی بود، خبری که خوش بود و امیدها را زنده کرد چون قرار بود با این تسهیلات بافت های فرسوده شیروان، اسفراین و بجنورد به سازی و خدمات زیربنایی و روبنایی 9 محله در استان احیا و توانمندسازی شود.
اما بنا به اطلاعات کسب شده با این که قرار بود حدود 20 درصد از این اعتبار ابلاغی به استان اختصاص یابد هم اکنون هیچ رقمی تخصیص نیافته است.
گلایه های اهالی بافت فرسوده مرکز شهر بجنورد همچنان پابرجاست. یکی از ساکنان این محله می گوید: مردم این محله توانایی مالی به سازی یا ساخت دوباره واحدهای فرسوده خود را ندارند و سرمایه گذاران نیز یا بیشتر به منافع خود فکر می کنند یا رغبتی برای سرمایه گذاری در این مناطق ندارند.
«محمدی» با بیان این که گفته می شود بافت فرسوده بجنورد 154 هکتار است، ادامه می دهد: به درستی برای ما مشخص نیست که چند هکتار از این بافت احیا شده است و راه حل درستی نیز برای کمک به ساکنان این گونه محله ها وجود ندارد، البته تسهیلاتی برای به سازی یا بازسازی به متقاضیان پرداخت می شود اما این مبلغ هم اکنون کمکی به ساخت نمی کند، از طرفی ما توانایی مالی بازپرداخت اقساط را نداریم.
یک کارشناس شهرسازی با بیان این که700 هکتار بافت فرسوده و نامناسب در استان وجود دارد، می افزاید: با این که از سال 87 بر اساس برنامه سند ملی بازآفرینی شهری، به سازی مناطق فرسوده در دستور کار و بررسی قرار گرفته اما عملاً با گذشت یک دهه هنوز اتفاق خاصی در این مورد نیفتاده است.
وی می گوید: سال گذشته فروش اراضی و واحدهای تجاری حاشیه بافت های فرسوده استان آزاد شد اما باز هم نتوانست گره کار را باز کند، زیرا سرمایه گذاران اعلام می کردند که این اراضی دیگر ارزش گذشته را ندارند یا مسائلی از این دست که موجب شد همچنان گلایه ها بر قوت خود باقی بمانند.
وی به بهداشت نامناسب برخی واحدهای مسکونی که تخریب شده اند نیز اشاره و اعلام می کند: این خانه های ویران بیشتر در سراوان محله و چهارشنبه بازار دیده می شوند، جایی که مرکز شهر بجنورد است و باید بیشتر به بهداشت عمومی آن توجه کرد.در کنار صحبت های مطرح شده از سوی این کارشناس، لازم است به نظر «براتیان» شهردار بجنورد نیز اشاره کنیم.
سکاندار مدیریت شهری بجنورد در ابراز نظری در خصوص وضعیت بافت فرسوده بجنورد اعلام کرده است: «احیای بافت فرسوده شهری در بجنورد نیازمند ورود سرمایهگذاران قدرتمند به این حوزه است تا در میان ساکنان این مناطق برای نوسازی این بافت اعتمادسازی شود».
به گفته براتیان، بجنورد دارای 154 هکتار بافت فرسوده است و بافت فرسوده در بخش ناکارآمد میانی شهر بیشتر شامل مناطق سراوان محله و پای توپ میشود و وضعیت مالی ساکنان این مناطق نامناسب است بنابراین شهرداری برای تشویق مردم در این مناطق پروانه رایگان اعطا میکند اما این راهکار تنها یک درصد مشکلات را برطرف میکند.
با توجه به مسائل مطرح شده می توان گفت که سرمایه گذاران تمایلی به سرمایه گذاری در بافت های فرسوده شهری ندارند زیرا مسائل اقتصادی که وجود دارد آن ها را به سمتی دیگر سوق می دهد، موضوعی که شهردار بجنورد نیز به آن اذعان دارد و البته راه حل را در جذب و ورود سرمایه گذاران قدرتمند می داند.
اما «عمادیان فر» سرپرست معاونت بازآفرینی شهری و مسکن راه و شهرسازی خراسان شمالی می گوید: از تسهیلات ابلاغی به استان هنوز هیچ رقمی تخصیص نیافته و تا زمانی که این اعتبار و تسهیلات اختصاص نیابد نمی توان کاری انجام داد.
با این که آمار روز تسهیلات پرداختی بافت فرسوده به دست مان نرسید اما بر اساس آخرین اطلاعات موجود، تا پایان پاییز امسال 200 نفر از شهروندان این استان برای دریافت تسهیلات بافت فرسوده شهری به بانک ها معرفی شده اند، سهم تسهیلات بافت فرسوده استان برای امسال 400 فقره وام بود که این رقم با اضافه شدن 200 فقره تسهیلات مازاد به 600 فقره افزایش پیدا کرد.
امسال 108 فقره تسهیلات بافت فرسوده برای ساخت و ساز در پروژه حکیم شیروان و 136 فقره برای ساخت و ساز در پروژه ارمغان بجنورد است.
سقف تسهیلات پرداختی نیز 400 میلیون ریال است که متقاضیان با نرخ سود 18 درصد با بانک ها قرارداد منعقد می کنند اما دولت، تامین 9 درصد از سود تسهیلات بافت فرسوده شهری را تقبل کرده است ولی بانک ها با نرخ سود 18 درصد با متقاضیان قرارداد می بندند.
«باغچقی» عضو کمیسیون زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر بجنورد در خصوص اقدامات انجام شده برای به سازی بافت های ناکارآمد شهری در بجنورد می گوید: در گذشته برنامه هایی از سوی شهرداری بجنورد برای این به سازی وجود داشته است؛ برنامه هایی همچون رایگان بودن پروانه های ساخت در این مناطق ولی این برنامه ها هم اکنون وجود ندارد.وی با بیان این که شهرداری ها با بالا بردن ارزش افزوده کاربری ها و بازگشایی ها می توانند ساکنان و سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری و بازسازی این مناطق ترغیب کنند، ادامه می دهد: دولت نیز در این بخش ورود و با پرداخت تسهیلاتی شرایط سرمایه گذاری را فراهم کرده است.
وی اعلام می کند: با وجود کارهای انجام شده باید اذعان داشت که کاری از پیش نرفته است، این امر می تواند منجر به ایجاد آسیب های اجتماعی در این مناطق شود زیرا به مرور زمان ساکنان بافت های فرسوده این مسکن ها را تخلیه می کنند و افرادی با شرایط اجتماعی و اقتصادی ویژه در آن ها ساکن می شوند که آن ها نیز شرایط را برای بروز آسیب های اجتماعی مساعد می کنند.
وی اضافه می کند: با این که در بجنورد همچنان ساکنان قدیمی در این خانه ها ساکن هستند اما اگر به سازی این مناطق طولانی شود احتمال بروز این آسیب همانند آن چه در کلان شهرها اتفاق افتاده است، وجود دارد.