علوی- جر و بحث های مان انگار تمامی ندارد... . سر هر مسئله کوچکی بحث و دعوا و گاهی آن قدر تند برخورد می کند که می ترسم دیگر مرا دوست نداشته باشد. زمانی که 7 سال بیشتر نداشت، وقتی از مدرسه برمی گشت هر چه در آن جا برایش اتفاق افتاده بود با صبر و حوصله برایم تعریف می کرد و احساس می کردم همدم او هستم اما اکنون که به دوران نوجوانی رسیده است هر روز بیشتر از قبل از من دور می شود، این برایم ناخوشایند است، هر بار سعی می کنم کوتاه بیایم اما انگار اوضاع نمی خواهد بهبود یابد و بدتر از قبل می شود...
نوجوانی، مرحله ای حساس در زندگی هر فردی است که با درک مناسب اطرافیان به ویژه والدین می تواند به سلامت گذر کند در غیر این صورت می تواند عواقب جبران ناپذیری را برای نوجوانان و خانواده های شان به دنبال داشته باشد.
شهروندی بجنوردی که فرزندش حدود 14 سال دارد، با گلایه از برخی رفتارهای پرخاشگرانه او اظهارمی کند: متاسفانه پسرم مدتی است به درس ها و تکالیف مدرسه اش بی توجه شده است و بیش از حد به خود و ظاهرش توجه می کند و زمانی را برای درس خواندن اختصاص نمی دهد.
وی که تمایلی به ذکر نامش ندارد، می افزاید: با این که بسیار سعی می کنم رفتارم تحکم آمیز نباشد اما با گفتن کوچک ترین جمله ای به هم می ریزد و بلافاصله پرخاش می کند و به اتاقش می رود و بیشتر اوقات را در تنهایی در آن جا به سر می برد.
یکی دیگر از والدین که با دختر نوجوان خود مشکلات بسیار زیادی دارد، بیان می کند: دخترم تا چندی پیش رفتار مناسبی داشت اما به علت تاثیر پذیری از برخی دوستانش رفتارش عوض شده است و هر چیزی را که می خواهد جار و جنجال به پا می کند و اگر خواسته هایش انجام نشود، رفتارهای پرخاشگرانه بدی از خود بروز می دهد. وی که برای گریز از این بحران به اولیای مدرسه متوسل شده است، می گوید: بارها سعی کرده ام درباره رفتارها و تغییر نگرش های دخترم با او آرام و منطقی صحبت کنم اما او هنوز بحث شروع نشده است، داد و بیداد راه می اندازد و به کار دیگری مشغول می شود.
یک مدرس دانشگاه و دکترای روان شناسی نوجوانی را دوره بعد از بلوغ ذکر می کند و می گوید: به طور معمول بین سن 12 تا 18 سال را دوره نوجوانی می گویند که دوره پرمخاطره و پر استرسی است.
«وظیفه شناس» ادامه می دهد: برخی از روان شناسان از نوجوانی به عنوان دوره چرایی یاد می کنند زیرا عقیده دارند نوجوان در این دوره به 3 نوع تفکر انتزاعی رسیده و هر فعالیتی قبل از این دوره انجام داده به خاطر دیگران بوده و اکنون یک علامت سوال برایش ایجاد شده است. بعضی ها می گویند این دوره، دوره تولد ثانویه است و برخی دیگر هم دوره فشار و توفانی می دانند زیرا در این دوره تغییرات هورمونی در بدن و روان فرد انجام می شود.
وی بیان می کند: از نظر روان شناختی دوره پرخاشگری است که زودرنجی و استقلال طلبی را به همراه دارد و نوجوان دوست دارد برای جنس مخالف خود جذاب باشد یا اوقاتی را به تنهایی سپری کند و گاهی نگرش منفی به زندگی دارد.
وی بحران هویت یابی را خاص دوره نوجوانی می داند و می افزاید: به گفته پیاژه کودکی دوره تفکرات عینی و نوجوانی دوره تفکرات انتزاعی است و به واسطه این تفکرات از بودن در جمع گریزان می شود که والدین را نگران می کند.
وی می افزاید: کودکی که تا این دوره بیشتر مطیع بوده است ناگهان فردی متفاوت می شود، در مقابل دیدگاه تربیتی والدین می ایستد و تعارض ایجاد می کند و والدین نگران می شوند.
این کارشناس خاطرنشان می کند: یک اتفاق مهمی که در این جا می افتد این است که نوجوان از دوستان و همسالان خود تاسی می پذیرد و این نکته پررنگی است. اگر خانواده فرصت هایی را برای نوجوان فراهم کرده باشد که دوست به هنجار و باب داشته باشد او می تواند مسیر درستی را طی کند اما اگر دوست ناباب و نا به هنجار داشته باشد مثل همان می شود، لذا توصیه می شود رابطه دوستانه تان را با نوجوانان حفظ کنید.
وی بیان می کند: گاهی اوقات والدین همان شیوه های تربیتی امر و نهی را که در دوران کودکی پاسخ گو بوده است برای نوجوان شان در نظر می گیرند که این کار باعث آسیب به خود و او می شود.
وقتی رابطه ها دوستانه باشد بین والدین و نوجوان فاصله نمی افتد اما اگر رابطه خوب نباشد و تنش زا باشد فاصله می افتد و این خلأ را دوستان پر خواهند کرد.
وی اظهار می کند: رابطه پایدار می تواند اثربخش باشد. در کنار بحث گذراندن دوره نوجوانی با آرامش و امنیت، اگر در عرصه های مختلف فکری یا درسی دچار تعارض و تنش شدند از یک مشاور در همان عرصه مدد بگیرید.
وی به غنی کردن اوقات فراغت نوجوانان توسط والدین اشاره و ذکر می کند: برخی از والدین به پرورش بعد ذهنی نوجوانان بسیار می پردازند و آن ها را در کلاس های مختلف تقویتی ثبت نام می کنند اما به بعد عاطفی و روحی فرزندان شان نمی پردازند و این باعث می شود نوجوان تک بعدی بار بیاید در صورتی که اگر فرصت های ورزشی و فرهنگی را ایجاد کنند، نوجوان وقت خود را با گذراندن در فضاهای مجازی یا دوستانش پر نمی کند.