مقصد دانشگاه؛ علم یا ثروت؟
نویسنده : بهروز
اگر بخواهیم چالش ها و مشکلات آموزش عالی را فهرست وار بگوییم شاید مثنوی هفتاد من کاغذ شود اما صاحب نظران و کارشناسان معتقدند برای رفع این مشکلات جهشی لازم است تا بتوانیم به دیگر استان ها برسیم و اکنون با مشکلات اقتصادی که دانشگاه ها دارند باید در پی حل بحران های مالی شان باشند.
یک استاد دانشگاه در این مورد می گوید: اگر دانشگاه ها به سمت کسب درآمد نباشند در حالی که با بحران صندلی های خالی هم مواجه اند باید درشان را ببندند و بروند.
دکتر مقیدی می افزاید: فرایند انجام کار پژوهشی و تبدیل آن به فناوری و در نهایت تجاری سازی باید ضمن نگاه به بازار به تولید علم بپردازد و در این جا نقش دانشگاهها روشن است زیرا تجاری سازی بر عهده دانشگاه نیست و ما باید تضمین کنیم که چه کسی فناوری را توسعه بدهد و پژوهشگر هم از سوی دیگر اطمینان خاطر از حقوق مادی و معنوی خود داشته باشد.
وی تصریح می کند: اگر نگاه به درآمدزایی فقط به شهریه دانشجو باشد نه مواردی که با علم مرتبط است باید گفت در این حالت کیفیت فدا می شود اما با توجه به ظرفیت دانشگاهها برای تبدیل ایده به پژوهش و پژوهش به فناوری اگر سایتهای تشویقی و حمایتی برای تشویق دانشجویان به کارهای پژوهشی و دستاوردهای پژوهشی به فناوری وجود داشت کیفیت تنزل نمی یافت.
وی ادامه می دهد: متاسفانه در دانشگاه های خراسان شمالی روند به گونه دیگری است و برخی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به فکر جذب دانشجو از راه های مختلف اند و می توان در برخی مواقع به این دانشگاه ها حق داد زیرا اگر روند ریزش صندلی ها همین طور ادامه داشته باشد سرنوشت آن ها نامعلوم خواهد بود.
عضو هیئت امنای یکی از دانشگاه های استان نیز می گوید: دانشگاه های ما روزهای سختی را می گذرانند و با وجود این که رتبه تولید علم در دانشگاه های ما افزایش دارد اما علوم کاربردی و تجاری نمی شود و به کسب درآمد یا تغییر نمی انجامد که این نشان دهنده فاصله بین علم و صنعت است.
ثروتی می افزاید: وضعیت کنونی حاکم بر دانشگاه ها یک واقعیت تلخ است و این موضوع از این نشأت می گیرد که پولی شدن چه تبعاتی دارد، شهریه های گران و نمره های ارزان موجب می شود افرادی وارد مقاطع تحصیلات تکمیلی شوند که یا توانایی یا وقت ندارند و برای همین فقط به دنبال مدرک گرفتن هستند.
وی خاطرنشان می کند: رسیدن به تولید و درآمد پایدار برای دانشجویان و استادان پژوهش محور همیشه مورد تاکید است اما فروش صندلی های دانشگاهی نه تنها به درآمدزایی مبتنی بر پژوهش با توجه به ارتباط دانشگاه با صنعت کمک نمی کند بلکه نافی آن است زیرا مدرک گرایی را ترویج می دهد و مد می کند و آن چه می شود که اکنون در دانشگاه ها می بینیم.
رئیس دانشگاه بجنورد در این مورد می گوید: سابق بر این گسترش پردیس های دانشگاهی رویه ای برای جبران کاستی های منابع اعتباری بود و پردیس ها به معنای شعبه های نقدی و پولی دانشگاهی بودند و ماهیت پردیس بین المللی را نداشتند.
دکتر «محقر» اضافه می کند: رویکرد کنونی وزارت علوم با تاکید بر این که دانشگاه ها تنوع درآمدزایی ایجاد کنند، این است که حداقل 50درصد اعتبارات شان را از محل پژوهش تامین کنند. وی می افزاید: بازگشت و توقف در گذشته مشکلی را حل نمی کند.
وی می افزاید: هنگامی که بحث ایجاد موسسات غیر انتفاعی به میان آمد این نگاه غالب بود که موسسات و دانشگاه های پولی به ازای دریافت پول خدمات ویژه ای ارائه کنند به همین جهت باید از وضعیت مطلوب تری برخوردار باشند ولی در سنوات گذشته برعکس این نگاه کار شد.
رئیس دانشگاه بجنورد می افزاید: هم اکنون وضعیت دانشگاه های استان رصد می شود و هیئت نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت استانی برای نظارت بر نظام های 4 گانه دانشگاهی وارد عمل شده و از یک سال قبل تضمین کیفیت به عنوان این هیئت اضافه شد و هر کجا کاستی در کیفیت و کمیت دانشگاه های دولتی و غیر دولتی بوده به دانشگاه ها منعکس شده است تا رفع شود و این کار مچ گیری نیست بلکه دستگیری است.
محقر می گوید: کتمان نمی کنم کاستی هایی بوده اما کارهای مثبتی آغاز شده است و نمونه آن تحولات ساختاری است. وزارت علوم، سند آمایش آموزش عالی، سیاست های کلی علم و فناوری و مصوبات شورای انقلاب فرهنگی وزارتخانه را برای ماموریت گرا شدن دانشگاه ها ملزم می کند.