اما و اگرهای فعالیت دانشگاه های مجازی
نویسنده : بهروز
ارائه آموزش های مجازی یا حتی در نگاهی گسترده تر ایجاد دانشگاه مجازی از دهه 80 در ایران مطرح شد. مهمترین علت مطرح شدن این مبحث گسترش و پیشرفت شبکه های اینترنتی و ضریب نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات بود که این نوع سیستم آموزشی را در دستور کار متولیان امر قرار داد. اکنون دانشگاههای صنعتی شریف، امیر کبیر، علم و صنعت، خواجه نصیرالدین طوسی، تهران(مرکز آموزشهای الکترونیکی دانشگاه تهران)، شیراز، اصفهان و چند مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی به شکل مجازی دانشجو می پذیرند.
در استان ما هم در این زمینه آموزش عالی گام هایی برداشته اما کافی نیست.
اگر بستر فراهم شود
یک استاد دانشگاه در این باره می گوید: این که 20 درصد از دروس عمومی باید به شکل مجازی گذرانده شود آیین نامه ای است که به دانشگاه ها ابلاغ شده است اما این استادان هستند که باید به آموزش دانشگاه ها اعلام کنند که آیا می خواهند تعدادی از دروس را به شکل مجازی ارائه کنند یا نه؟
طالبیان می افزاید: ارائه دروس دانشگاهی به شکل مجازی به این دلیل خوب است که حداقل نیاز دانشجو برای شرکت در دورههای آموزشی دسترسی به دستگاه رایانه و شبکه اینترنت و داشتن انگیزه ای قوی برای موفقیت در کلاس غیرسنتی است.
وی تصریح می کند: با این روش دانشجو میتواند در هر زمان و در هرجایی به آموزش دسترسی داشته باشد اما در این استان موضوع مهم فراهم نبودن زیر ساخت هاست.
وی می افزاید: مهمترین حسن آموزش مجازی سرعت عرضه و تولید محتوای الکترونیک نسبت به محتوای چاپی و فیزیکی است و خیلی سریع می توان محتوای جدید را به دانش پذیران عرضه کرد در حالی که تغییر محتوای آموزشی چاپی به علت هزینه های بالای تولید و عرضه محتوا سخت است و این تغییر دیر انجام می شود.
وی می گوید: این اتفاق باعث شده برای برخی بخش ها که محتوای آموزشی مدام عوض می شود، مثل آموزش نرم افزارها دیگر استفاده از محتوای چاپی و فیزیکی توجیهی نداشته باشد. وی می افزاید: نداشتن محدودیت زمان، درنظر گرفتن استعدادهای فردی، محدود نبودن ظرفیت پذیرش، گسترش فرهنگ یادگیری مستقل و استفاده از استادان مجرب و همچنین مکان تطبیق و بهینهسازی کلاسها ازمهمترین مزیت های استفاده از فضای مجازی در آموزش های دانشگاهی است.
کیفیت پایین
یکی از دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه های استان عقیده دارد: ایجاد دوره های مجازی با توجه به تعدد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در استان مطلوب نیست زیرا کیفیت آموزش در دانشگاه های خراسان شمالی نسبت به استان های دیگر پایین است چه برسد به این که بخواهیم دوره های آموزش مجازی را هم ایجاد کنیم.
یک عضو هیئت علمی دانشگاه هم در این باره اظهار می کند: عقیده دارم که دانشجویان باید بسیاری از آموزه های علمی و اخلاقی را از طریق ارتباط رودررو و تنگاتنگ با استاد به دست آورند و نباید علم را تجاری کنیم و بهای آن هم پایین آمدن کیفیت باشد.
وی با اشاره به این که آموزش مجازی به فناوری هایی نیاز دارد، می افزاید: تامین زیر ساخت ها زمان می برد و از سویی آموزش مستقیم در دانشگاه های استان با استقبال کم مواجه است چه برسد به آموزش مجازی، اما اگر ایجاد دوره های آموزش مجازی با ماهیت شغلی- حرفه ای و کارآفرینی همراه باشد بسیار عالی است.
وی می گوید: در کشورهایی مانند ژاپن و آمریکا در کنار دانشگاه های مجازی مراکز جوار صنعت وجود دارد و در دانشگاه های تهران به دلیل فراهم بودن زیرساخت های مناسب در مقاطع تحصیلات تکمیلی و فقط در چند رشته خاص دانشجوی مجازی پذیرفته می شود اما در خراسان شمالی با وجود این که فقط چند درصد از دروس عمومی به صورت مجازی ارائه می شود برای تطبیق واحدها مشکل داریم چه برسد به این که همه دروس یک رشته مجازی شود.
تطبیق واحد ها
در همین باره مدیر آموزش مجتمع فنی و مهندسی اسفراین می گوید: با توجه به مجازی شدن دنیای امروز، ایجاد آموزش مجازی انکارناپذیر است اما هنوز دانشگاه های دولتی در خراسان شمالی سر و سامان نگرفته اند. موسی زاده می گوید: با وجود این که ابلاغ شده است تا 20 درصد از دروس عمومی را به طور مجازی ارائه کنیم اما هنگام تطبیق واحدها برای دانشجویان مشکل به وجود می آید و همچنین زیرساخت های لازم را نداریم، امکانات نرم افزاری باید فراهم باشد تا بتوان به شکل آنلاین با استاد در ارتباط بود که این اتفاق نمی افتد.
دکتر مسعودی فر رئیس دانشگاه پیام نور استان نیز با اذعان به فراهم نبودن زیرساخت های مناسب نرم افزاری بیان می کند: یکی از رسالت های دانشگاه پیام نور ارائه آموزش های غیر حضوری و الکترونیکی است و در دروسی که تعداد دانشجو کم باشد کلاس های ما به صورت الکترونیکی برگزار می شود.