تاخیر در تکمیل پروژه ریلی خراسان شمالی
نویسنده : پروانه شیری
راه آهن جوین- اسفراین- بجنورد- شیروان پروژه مهمی است که خراسان شمالی را به شبکه ریلی کشور متصل و آرزوی چندین و چندساله مردم این استان را برآورده می کند. در حالی که وعده های زیادی برای اجرای آن از سال های گذشته داده می شد اما به غیر از بخش اندکی از آن اجرایی نمی شد، تا این که سال گذشته طی پیگیری هایی مقرر شد سالانه 500 میلیارد تومان اعتبار تا سه سال برای تکمیل این پروژه تخصیص یابد و این وعده به اندازه ای با قوت مطرح شد که به گفته متولیان پیگیری پروژه قرار بود سه سال آینده صدای بوق قطار در خراسان شمالی شنیده شود این در حالی است که نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در خراسان شمالی تخصیص های اندک اعتبارات و طولانی شدن مدت زمان اجرای قرارداد را عامل افزایش هزینه های اجرا بیان می کند و می گوید: براساس برآوردهای انجام شده برای تکمیل این پروژه هزار و 740 میلیارد تومان اعتبار نیاز است و حتی اگر هزار و 500 میلیارد تومان وعده داده شده هم به موقع تخصیص یابد باز هم با کمبود اعتبار مواجه خواهیم بود، به همین دلیل طی برنامه ریزی و تصمیم گیری های انجام شده قرار است از صندوق توسعه ملی وام به صورت ریالی دریافت کنیم تا هر سال با کمبود اعتبارات مواجه نشویم.
«هنرور» می افزاید: قطعه راه آهن جوین- اسفراین- بجنورد در قالب دو قسمت پیگیری می شود؛ یک قسمت جوین به اسفراین و یک قسمت اسفراین به بجنورد است که سال 90 اجرای 27 کیلومتر از 58 کیلومتر قسمت اول، در دستور کار قرار گرفت و پیمانکار کار را شروع کرد و در حال حاضر 92 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.به گفته وی، اکنون از 27 کیلومتری که طول مسیر است 22 کیلومتر به پایان رسیده و یک قسمت 5 کیلومتری مانده است اما قطعه دو که 31 کیلومتر از قاسم خان تا جوین است از سال 95 عملیات اجرایی آن شروع شده و 32 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی اضافه می کند: دو پل 122 و 50 متری و یک تونل 600 متری در این محور داریم که در حال حاضر 325 متر حفاری مرحله اول تونل انجام شده است.
«هنرور» با اشاره به پیشرفت 37 درصدی عملیات خاکریزی و 83 درصدی خاکبرداری می گوید: در مجموع دو قطعه جوین تا اسفراین 58 کیلومتر است که 62 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و اعتباری که از سال 90 تاکنون هزینه شده 53 میلیارد تومان است و هنوز هم 160 میلیارد تومان دیگر برای تکمیل این قسمت ها نیاز است.
وی کاهش اعتبارات در روند اجرای کار را بسیار تأثیر گذار می داند و خاطرنشان می کند: متأسفانه اعتباری که امسال برای این طرح از محل سازمان برنامه و بودجه تصویب و ابلاغ شده 20 میلیارد تومان با تخصیص 12 درصد است که معادل 2 میلیارد و 600 میلیون تومان می شود.
وی تصریح می کند: با تخصیص 2 میلیارد تومان اعتبار تا 160 میلیارد تومان اعتبار، سال ها طول می کشد که بتوانیم این پروژه را به نتیجه برسانیم.به گفته وی، قرار بود قطعه اول در سال 97 از محل سفر ریاست جمهوری به پایان برسد اما چون به اندازه کافی در سال های 94 و 95 اعتبار داده نشد تکمیل آن نیز به تأخیر افتاد.«هنرور» ادامه می دهد: طول مسیر اسفراین به بجنورد هم حدود 103 کیلومتر است که کارهای مطالعاتی آن در حال تکمیل است؛ مطالعات فاز یک انجام شده و مطالعات فاز دو نیز در حال انجام است.
وی اضافه می کند: با برآوردهای هزینه ای انجام شده، مبلغ اجرای این پروژه نیز قرار است از طریق سرمایه گذاری داخلی (B.O.T) انجام شود که 5 شرکت اعلام آمادگی کرده اند که به صورت گروه مشارکتی سرمایه گذاری کنند.
به گفته وی، عملیات اجرایی این پروژه با توجه به قیمت های سال 97 حدود هزار و 740 میلیارد تومان و برای تعدیل این پروژه هم حدود 600 میلیارد تومان برآورد هزینه شده است.
وی اظهار می کند: یکی از مشکلاتی که سال های گذشته هم درگیر آن بودیم بحث پرداخت و بازپرداخت وام به صورت ارزی از صندوق توسعه ملی بود که برای پیمانکار توجیه اقتصادی نداشت.
وی اظهار می کند: با پیگیری ها و مکاتباتی که دفتر ریاست جمهوری با صندوق توسعه ملی داشت، مقرر شد این وام به صورت ریالی پرداخت و بازپرداخت شود که این امر نیز مستلزم تصویب و تشکیل جلسه هیئت امنای صندوق توسعه ملی است ولی هنوز میسر نشده است.
وی ادامه می دهد: برآوردی که از هزینه ها انجام می شود باید مشخص باشد و طبق برآوردهای انجام شده حدود هزار و 740 میلیارد تومان نیاز است؛ یعنی سالانه 800 میلیارد تومان برای این پروژه اعتبار نیاز است و اگر 500 میلیارد تومان مصوب شده هم به طور کامل تخصیص یابد باز هم با توجه به افزایش هزینه های اجرایی کافی نیست.
وی یادآور می شود: سال ۹۵ اعلام شد با هزار و 300 میلیارد تومان این پروژه تکمیل می شود اما امسال هزینه خالص آن به هزار و 740 میلیارد تومان رسیده است و هرچه هزینه اجرا و زمان انعقاد قرارداد بیشتر شود رقم ها بیشتر تغییر می کند.
به گفته وی، پیگیری که استان می تواند داشته باشد این است که از طریق سازمان برنامه جلسه هیئت امنا زودتر برگزار شود که گام اساسی رو به جلو است تا قرارداد پرداخت اعتبار ریالی منعقد و پس از طی مراحل پرداخت شود.
«هنرور» اضافه می کند: اجرای پروژه اسفراین- بجنورد فعالیت شدید عمرانی را می طلبد یعنی اگر قرار باشد 4 ساله تمام شود کلی امکانات، نیرو، ادوات و ماشین آلات و توان مالی نیاز است.
نماینده مردم اسفراین در مجلس از مهم ترین ردیف اعتباری سال 97 که همان تخصیص سالانه 500 میلیارد تومان اعتبار برای پروژه راه آهن جوین – اسفراین - بجنورد - شیروان است خبر داده است.
دکتر «قوامی» گفته است: برای این راه آهن امسال از ردیف ملی 20 میلیارد تومان و از محل صندوق توسعه ملی نیز 500 میلیارد تومان اعتبار گذاشته اند که این ردیف اعتباری بیش از بودجه های تملک دارایی های استان است.
به گفته وی، از سال 97 تا 99 سالی 500 میلیارد تومان برای اجرای این پروژه تخصیص می یابد که در مجموع هزار و 500 میلیارد تومان این راه آهن برای خراسان شمالی به ارمغان خواهد آورد و باعث می شود سهم خراسان شمالی در استفاده از صندوق توسعه ملی جبران این عقب ماندگی تاریخی را در سال های گذشته بکند.