گزارش «خراسان شمالی» از وضعیت محور بجنورد- گلستان
تعداد بازدید : 65
کیلومتر به کیلومتر در جاده مرگ
نویسنده : محمد آگاهی
حدود 4 سال و نیم از روزی که بسیج مسئولان و نمایندگان مجلس برای به اتمام رسیدن پروژه 4 بانده کردن محور بجنورد-گلستان موسوم به جاده مرگ شکل گرفت، می گذرد.
این بسیج همگانی در پی بروز 4 سانحه رانندگی از جمله سانحه برای 2 اتوبوس زائران امام هشتم(ع) آغاز شد و از جمله نتایج آن قرار گرفتن اتمام این پروژه در صدر مصوبات سفر رئیس جمهور به استان در سال 94 بود. طی این مدت 57 کیلومتر از این محور 142 کیلومتری زیر بار ترافیک رفت اما همچنان قطعات بهره برداری شده از این پروژه به دلیل تخصیص قطره چکانی اعتبارات جان می گیرند تا همچنان محور بجنورد-گلستان حادثه خیز ترین محور جاده ای استان باشد. سال گذشته تعداد قربانیان این محور با افزایش حدود 35 درصدی به 67 نفر رسید.
قطعه ای که دیگر بوی مرگ نمی دهد
در سومین روز از اردیبهشت ماه تیم گزارش روزنامه خراسان شمالی به جاده مرگ اعزام می شود تا آخرین وضعیت این جاده را اعلام کند. تیمی که طی بیش از 4 سال گذشته با رصد، تحلیل و بررسی حوادث جاده مرگ خاطرات تلخ و شیرینی را در ذهنش دارد. هنگامی که پا در جاده مرگ می گذاریم دیگر مانند 4 سال گذشته از همان ابتدا بوی مرگ به مشام نمی رسد زیرا قطعه 10 کیلومتری گردنه امین ا... هم اکنون 4 بانده شده است. گردنه ای که به دلیل کولاک و برف حتی گاهی در فصل بهار، سال ها قتلگاه مسافران زیادی بود اما به یاد نمی آوریم از زمان 4 بانده شدن شاهد بروز یک سانحه مرگبار بر اثر برخورد 2 خودرو در آن بوده باشیم.
4 کیلومتر پایانی گردنه امین ا... که سال گذشته آبستن حوادث ناگوار زیادی از جمله مرگ یک پدر با 2 پسرش بود نیز پایان سال گذشته مورد بهره برداری قرار گرفت و با خیال آسوده از آن عبور می کنیم. خسروی مسئول تحریریه خراسان شمالی که علاوه بر نظارت بر اخبار و حوادث جاده مرگ طی سالیان متمادی خود از مسافران این جاده برای دیدار با خانواده اش در استان گلستان بوده است، خاطرات دلهره آور زیادی از گردنه امین ا... دارد.
او تعریف می کند: بارها در هنگام مه آلود بودن این گردنه از آن جا عبور کردم اما هر بار احساس می کردم جانم را کف دستم می گیرم تا به بجنورد برسم یا به سمت گلستان بروم. گاه این گردنه به اندازه ای مه گیر می شود که چند متر جلوتر را نمی بینی و زمانی که از سربالایی بالا می رفتی تنت می لرزید که مبادا یک کامیون یا هر خودروی دیگری به یک باره مقابلت سبز شود.
هنگام عبور از قسمت های تازه بهره برداری شده راننده با تعجب می پرسد مگر این جاه تازه آسفالت نشده پس چرا موج دارد. در این رابطه وقتی با یک کارشناس صحبت می کنم، می گوید: ایجاد موج در جاده یا به دلیل زیرسازی نامناسب رخ می دهد یا کیفیت قیر آن بد بوده است. با پایان 14 کیلومتر نخست محور بجنورد-گلستان وارد نخستین قطعه دو طرفه و حادثه ساز جاده مرگ می شویم. قطعه 6 کیلومتری که انتهای آن بیش از دیگر نقاطش بوی مرگ می دهد.
۶ کیلومتر بلاتکلیف
هنوز خبری از تملک منازل روستایی و اراضی کشاورزی برای ادامه باند دوم نیست، خسروی به خبر چند روز پیش عنبری مدیر کل دفتر فنی استانداری اشاره می کند که گفته بود: منازل و اراضی کشاورزی این محدوده گران قیمت هستند و کار برای تملک دشوار است. هنگامی که به سربالایی انتهایی این محدوده می رسیم مکان تصادف اتوبوس با کامیون ما را یاد صحنه دلخراش 27 آذر 92 می اندازد. کامیون مچاله شده و اتوبوسی که بدنه و صندلی هایش رنگ خون گرفته بودند. هنوز صحنه دلخراش تصادف کامیون با اتوبوس از ذهن مان پاک نشده است که 100 متر جلوتر صحنه مچاله شدن خودروی مسافر بیرجندی زیر چرخ های کامیون در ذهن مان تداعی می شود.
حادثه ای که پاییز سال گذشته رخ داد و بر اثر آن پدر و مادر به همراه 2 فرزند و مادر بزرگ شان در دم جان باختند. از محدوده پیش از رسیدن به قطعه 4 بانده همچنان بوی مرگ می آید زیرا خودروها بدون توجه به تابلوهای خطر با سرعت از سراشیبی قسمت 4 بانده به یک باره وارد پیچ 2 طرفه می شوند و به خصوص هنگام بارندگی هر لحظه ممکن است بلغزند و وارد لاین مقابل شوند. خوشبختانه این قطعه را به سلامت می گذرانیم و وارد قسمت 4 بانده می شویم.
هنگام نزدیک شدن به ورودی جاده بجنورد - راز و جرگلان «خسروی» متوجه زیرسازی و احداث نقطه اتصال جاده 4 بانده به پل روی جاده فرعی می شود. قطعه 20 کیلومتری دوم محور بجنورد - آشخانه سال هاست که چهار بانده شده است اما این قسمت به دلیل احداث نشدن پل سال ها آبستن حوادث بود و پلیس راه به همین دلیل یک نیروی مستقر در این قسمت برای پیشگیری از بروز تصادفات از جاده فرعی به اصلی داشت اما حالا گویا به نظر می رسد مسئولان تصمیم جدی برای تکمیل کردن پل و حذف این قسمت خطرناک دارند.
آفت جان آشخانه ای ها
به آشخانه تنها شهر مسیر بجنورد-گلستان می رسیم . شهری که این جاده حادثه خیز از دل آن می گذرد و میلیون ها زائر امام هشتم(ع) از آن عبور می کنند و فرصت بی نظیری را برای مردم این شهر فراهم می آورد به شرط آن که به خوبی از آن استفاده شود اما با مردم شهر که صحبت می کنم بیشتر خاطره تلخ از عبور از این جاده شهرشان دارند تا احساس خرسندی. در گذشته پل زیر گذر به مکافاتی برای شهر آشخانه تبدیل شده بود اما هم اکنون عریض کردن جاده و نبود پل مناسب باعث شده مردم جان شان را کف دست شان بگیرند و از عرض عریض جاده عبور کنند.
دوربرگردان های غیر استاندارد نیز معضل دیگری است که برومند خبرنگار ما در آشخانه به آن اشاره می کند و می گوید: 4 دوربرگردان موجود در این مسیر بارها شاهد برخورد خودروها با یکدیگر بودند.
از آشخانه عبور و به سمت گلستان حرکت می کنیم. از این به بعد رفته رفته عرض جاده کم می شود و به قسمت های مرگبار جاده مرگ نزدیک می شویم. طبق اعلام پلیس راه 5 کیلومتر ورودی هر شهر حادثه ساز و خوشبختانه 6 کیلومتر ورودی آشخانه از سمت گلستان 4 بانده شده است. با پایان 6 کیلومتر دوباره جاده دو طرفه می شود اما کارگاه های راه سازی فعال هستند و امیدوارت می کنند که به زودی دیگر قطعات این محور تا چمن بید مورد بهره برداری قرار می گیرند.
در این قسمت قطعه ای 4 کیلومتری آماده آسفالت ریزی است و پیمانکار شرکت آب و خاک سال گذشته گفت: اگر اعتبار نقدی برسد طی مدت کوتاهی می توانیم آن را مورد بهره برداری قرار دهیم. تیم اعزامی ما این موضوع را از نزدیک مشاهده می کند. یکی از همراهان می گوید: ان شاءا... تا پیش از تابستان و قبل از سفرهای تابستانی این قطعه مورد بهره برداری قرار گیرد . به او اطلاع می دهم به گفته پیمانکاران شرکت آب و خاک و پاسن راه 12 کیلومتر از این محور آماده آسفالت ریزی و بهره برداری است اما برای خرید آسفالت پیمانکاران به پول نقد به جای اوراق یا سهمیه آسفالت نیاز دارند.
راه های آنتنی حادثه ساز
با گذشتن از دو راهی شهر قاضی برای همراهانم توضیح می دهم که جاده های آنتنی متصل به محور بجنورد-گلستان به ویژه در محدوده آشخانه تا جوزک هر یک به نقطه حادثه خیزی تبدیل شده اند.
به گردنه های جوزک که می رسیم می گویم: با توجه به 3 بانده بودن این قطعه 10 کیلومتری مسئولان آن را برای آخر کار گذاشته اند اما یکی از همراهانم متوجه فعال شدن خودروهای راه سازی در ادامه مسیر و آغاز عملیات خاک برداری و حتی در برخی نقاط زیر سازی می شود. در آخرین گزارش ما از وضعیت این جاده پیشرفت پروژه در این قسمت صفر بود اما خوشحال شدیم که در این قسمت کارگاه های راه سازی فعال شده اند تا حادثه تصادف خودروی پلیس با اتوبوس و مرگ افسر پلیس در ایام نوروز دو سال پیش تکرار نشود. حادثه ای که داغی سنگین بر دل پلیس راه چمن بید و شیروانی ها گذاشت. وقتی به چمن بید می رسیم متوجه فعالیت کارگاه های راه سازی می شویم.
بعد از گذر از چمن بید مسافت 3 کیلومتری از باند دوم را می بینیم که حتی لایه آسفالت دوم آن نیز ریخته شده و آماده آسفالت است تا این قطعه میان دو قطعه 4 بانده به دو راهی روستای اسپاخو به چمن بید متصل شود و رانندگان به یک باره از جاده 4 بانده وارد جاده 2 طرفه نشوند. موضوعی که طبق اعلام پلیس راه عامل بروز تصادفات می شود زیرا راننده به حرکت در مسر چهار بانده عادت می کند و با همان سرعت وارد جاده دو طرفه می شود. به سراشیبی دو راهی اسپاخو که می رسیم یکی از دلخراش ترین حوادث جاده مرگ طی سالیان گذشته را به یاد می آورم؛ حادثه ای که در آن اعضای خانواده ای 5 نفره زنده زنده مقابل مسافران در خودرو سوختند، حادثه ای که مدیر شرکت آب و خاک نیز شاهد آن بود و بعد از آن تصمیم می گیرد برای نجات جان هموطنانش با تمام توان این پروژه را پیش ببرد و امروز با وجود آن که طلب میلیاردی اش از دولت وصول نشده است اما خودروهای راه سازی اش در حال کار هستند. در محدوده روستایی رباط قره بیل همچنان کارگاه های راه سازی را فعال می بینیم. هنگام عبور از کنار پمپ بنزین رباط قره بیل برای همراهانم تعریف می کنم که این محدوده پیش از 4 بانده شدن یکی از خطرناک ترین قسمت های جاده مرگ بود زیرا راننده مسیر رفت به گلستان به ناچار برای بنزین زدن باید دور می زد و به همین دلیل تصادفات مرگباری رخ می داد. چند سال پیش در یکی از مرگبار ترین حوادث 8 نفر در تعطیلات نوروزی در این نقطه جان سپردند اما با 4 بانده شدن دیگر شاهد هیچ گونه حادثه دلخراشی در این نقطه نبوده ایم. با گذر از کنار تپه های خاکی برای پیشگیری از سقوط راننده های خواب آلوده به پایین پل «بهمنیار» عکاس ما به یاد حادثه یک زائر کربلا می افتد و تعریف می کند: مرد مشهدی که پس از زیارت کربلا از غرب کشور با خودروی شخصی اش به سمت مشهد در حال حرکت بود در محدوده رباط قره بیل به دلیل خواب آلودگی منحرف می شود و با خوش شانسی به جای پرت شدن به پایین به دل یکی از این تپه های خاکی می زند و از مرگ حتمی نجات پیدا می کند.
۵ کیلومتر و ۱۵۰ قربانی
به 20 کیلومتر پایانی محور بجنورد-گلستان حادثه خیز ترین قسمت جاده مرگ در حال حاضر نزدیک می شویم. جایی که در ایام نوروز طبق اعلام اورژانس خراسان شمالی طی یک روز 32 مصدوم بر اثر وقوع 11 سانحه داشت. جنگل زیبای گلستان رفته رفته نمایان می شود و با حرکت ابرها در میان کوه های جنگلی نمایی رویایی به منطقه بخشیده است.
یکی از همراهان می گوید: اگر پروژه 4 بانده کردن محور بجنورد-گلستان به اتمام برسد تمام مسافرانی که جاده کویری را برای سفر به شرق و مشهد مقدس انتخاب می کنند به این جاده سرازیر می شوند و سیل مسافران به خراسان شمالی و رونق اقتصادی را به همراه خواهد داشت.
از محدوده حادثه خیز خانه چوبی عبور می کنیم و پس از عبور از «دشت» پیچ های تند در جاده کم عرض مقابل مان سبز می شوند؛ پیچ های که شاهد ریخته شدن خون های زیادی بوده اند و به گفته رئیس کل دادگستری سابق استان در 5 کیلومتر از این محدوده طی 5 سال 150 نفر جان باخته اند. پیچ دیوار سنگی مرگبار ترین پیچ این محدوده است و به یاد می آورم طی دو شب بارانی 27 خودرو در این نقطه دچار سانحه شدند.
البته هم اکنون با افزایش شانه خاکی به جاده و نصب چراغ های شب نما در کف جاده کمی از حادثه خیزی آن کاسته شده است اما عبور خودروها با سرعت بالا از آن دلت را به لرزه در می آورد. از سالیان گذشته این محدوده به دلیل آنتن نداشتن موبایل، حادثه دیدگان و مسافران را برای اطلاع اورژانس و پلیس راه از وقوع حادثه دچار مشکل کرده است و وقتی من و همراهانم نگاهی به گوشی های تلفن مان می کنیم متوجه می شویم هنوز هم در این نقطه آنتن نمی دهند. با رسیدن به تونل جنگل گلستان راه بازگشت را در پیش می گیریم.
نگاهی به تابلوی خوشامدگویی به خراسان شمالی می اندازم. تابلویی که روی آن مسافت تا بجنورد 140 کیلومتر قید شده است.
140 کیلومتری که تاکنون 57 کیلومتر آن 4 بانده شده است و با توجه به آماده بودن 12 کیلومتر برای آسفالت ریزی امیدواریم تا تابستان این خبر را درج کنیم که نیمی از جاده مرگ به جاده زندگی تبدیل شده است.